Dag 9

Vanmorgen werden we wakker na een niet al te beste nacht... Zoals gisteren stond beschreven sliepen we op de grond in dit 'Folk hotel', een traditioneel Koreaans hotel in Kaesong. Doordat de ondergrond keihard is kan je niet lang op je zij liggen, wat we normaal gesproken beide wel doen. Ook regende het behoorlijk hard, was er geen elektriciteit vanaf 20.15 uur en was er geen stromend water. Voor het comfort stond er een thermoskan met warm water. Het ontbijt was, net als het avond eten gisteravond, op een laag tafeltje, waar je in kleermakerszit aan moet zitten. Dat is 5 minuten leuk, maar daarna is de lol er af. Kaesong is mooi, maar zo'n hotel ben je snel zat. Je beseft je wel in eens dat het echte leven van de Noord Koreanen er dus uitziet met een minimum aan elektra en stromend (warm) water. Eigenlijk moeten we dus niet klagen...!

Na het ontbijt in de gietende regen naar het Koryo Museum, het oudste educatiecentrum van Korea. Tegenwoordig is het een museum over de vroege geschiedenis van Korea, nu even geen politiek verhaal, maar over oude koningen. Het is best een mooi museum, de gids houdt het tempo er goed in en dat is soms wel prettig. Na het museum op naar Sonjuk Brug. Ik ging er vanuit dat we naar de grootste, breedste, hoogste brug van Korea zouden gaan, maar niks was minder waar. Sonjuk Brug is een klein bruggetje over een niet noemenswaardig riviertje! Kaesong is een oude stad, die ook redelijk ongeschonden uit de Koreaanse Oorlog is gekomen. Er zijn veel historische plaatsen, met een lang verhaal er achter, zo ook Sonjuk Brug. Het is een brug die vanwege een moord niet meer gebruikt mag worden. Je moet nu over een (vergelijkbare) brug die er naast ligt.

Snel door naar de reden dat we naar Kaesong gereden zijn: de gedemilitariseerde zone, of DMZ bij Panmunjom. De DMZ is een 4 km brede zone, 2 km aan weerszijde van de grens. Aan de rand van de DMZ moeten we uiteraard eerst door een checkpoint. Zoals gewoonlijk hoeven wij zelf niks te doen of te laten zien. Even wachten tot ons konvooi compleet is. Na een korte uitleg bij een bord/plattegrond over de DMZ en rijden we de DMZ in. Ook hier verwachtte ik iets heel anders dan ik zag. Natuurlijk waren er anti-tank grachten te zien, maar voornamelijk uitgestrekte rijst en mais velden! Onze eerste stop is de plaats waar de Amerikanen en Noord Koreanen hebben onderhandeld. De originele tafel staat er nog. In het volgende gebouw krijgen we te zien 'waar de Amerikanen hun nederlaag hebben ondertekend'. Ze hebben hier hun eigen kijk op gebeurtenissen en een aangeboren schurfthekel aan (imperialistisch) Amerika en (de imperialistische) Amerikanen. In de DMZ hoor je die om begrijpelijke redenen nog meer dan elders in Noord Korea.

Na een kort busritje komen we aan bij de grens, of de Joint Security Area (JSA). Hier bestaat de mogelijkheid voor beide landen om met elkaar te overleggen. Sinds 1953 is dat ook al ruim duizend keer gebeurd. Ook hier mag je overal foto's van maken en alles filmen. Niet verwonderlijk, er hangen hier aan beide zijde van de grens zó véél camera's, alles wat hier gebeurt is bekend. Eerst naar een monument met de handtekening van Kim Il Sung en vervolgens echt naar de grens. Over de grens staan 7 gebouwen, beide zijden staan even ver in Noord en Zuid. De middelste 3 zijn blauw (= Amerikaans) en hier weer de middelste mogen we bezoeken. Buiten is de grens zichtbaar als een betonnen rand, tussen de gebouwen (tijdens ons bezoek) bewaakt door 3 grenswachten. Binnen is de grens niet zichtbaar, maar de grens is precies halverwege. Na de uitleg van de militaire gids – de inhoud laat zich raden denk ik - mogen we de grens over steken. Dit is de enige plaats waar je de grens tussen Noord en Zuid Korea over kan steken. Oke, aan de andere kant van het gebouw staan voor de zekerheid toch nog twee militairen. De militairen zijn trouwens niet zwaar bewapend. In een verdrag staat dat militairen in de DMZ slechts één pistool met één kogel mogen hebben (een regel die de Amerikanen meerder malen hebben geschonden, werd ons nog even meegegeven). Nog even het gebouw bij de grens in om op een balkon de hele JSA goed te kunnen bekijken. We zien geen militairen aan de andere kant van de grens, volgens onze gids zijn die nu aan het lunchen. Terwijl we de trappen aflopen valt ook hier de stroom uit.... Zelfs hier!

De militaire gids/begeleider heeft blijkbaar zin in een praatje. Hij zoekt me een aantal keren op om wat meer over Nederland te weten te komen en ook over hoe wij in Nederland kijken naar Noord Korea. Ondertussen hebben we dat soort vragen al vele malen gehad en weten dus precies hoe je die diplomatiek kan beantwoorden.

Na het bezoek aan de DMZ gaan we terug naar Kaesong om daar te lunchen. Na de lunch weer in het busje en terug naar Pyongyang. De snelweg is nu nog rustiger dan op de heenweg. Ik denk dat we op 160 km een handje vol tegenliggers gezien hebben, maar minder is ook mogelijk.

In Pyongyang stond nog een bezoek aan een spionageschip, de USS Pueblo. De Pueblo werd in 1968 geënterd omdat het zich in Noord Koreaanse water bevond. Na binnenkomst kregen we eerst een dvd te zien, je weet wel: Imperialistische Amerikanen, heroïsche Noord Koreanen! Na 17 minuten werd de film afgebroken en kregen we een rondleiding over het schip. Buiten het schip ligt ook een high tech spionage torpedo die de Noord Koreanen uit de zee gevist hebben. Volgens onze gids kent iedere Noord Koreaan het verhaal, hij kijkt een beetje verbaasd dat ik er nog nooit van gehoord had...

Vanavond staat het afscheids-diner op het programma bij het BBQ duck restaurant.