Dag 10

Voor het ontbijt van vanmorgen eerst weer even de tassen inpakken. Na het ontbijt worden we afgezet op het station voor de terugreis naar China. Zoals gebruikelijk staat onze gids met de chauffeur al klaar. Nog even wachten op Sue, een groepsfoto en op naar het station, slechts 5 minuten van het Yanggakdo Hotel vandaan. Op het station gaat het inchecken en instappen soepel. Om 10.10 uur verlaten we Pyongyang. Het geeft ons trouwens beide wel een lekker gevoel :-). Vandaag bestaat de dag uit een treinreis. Niet heel erg boeiend, dus even wat dingen over Noord Korea die we nog niet eerder genoemd hebben.

De alom aanwezigheid van Grote Leider Kim Il Sung kan je niet ontgaan. Aan elk belangrijk gebouw hangt zijn portret. Soms een beetje een zuur kijkende jonge versie, soms een oude breeduit lachende. Eigenlijk zijn dat de twee versies. Naast zijn portret aan de gevels kom je ook zeer geregeld een soort monument (of grote mozaïek) tegen waar Kim Il Sung op staat, soms geflankeerd door zijn zoon Kim Jong Il, soms met arbeiders, maar altijd vrolijk lachend. Onder het portret vaak een Koreaanse tekst. Opvallend vind ik dat je Kim Jong Il nooit solo ziet op dit soort portretten, hij wordt altijd door zijn vader (de eeuwige president van Noord Korea) bijgestaan.
Bij elke gelegenheid die wij bezoeken en waarbij ook de grote leider geweest zijn wordt dit door de gidsen keurig gemeld: hoe vaak en wanneer. Ook krijgen we bij vrijwel elk bezoek te horen wat Kim Il Sung allemaal voor goeds gedaan heeft. Kim Jong Il wordt in dergelijke verhalen nooit genoemd. Naast de portretten is het land ook bezaaid met leuzen en spreuken. Soms op of aan een gebouw, soms op een brug, soms op een berg, soms op een billboard langs of boven de weg, soms op een pilaar, maar ook op bussen, trams en treinen. Ondanks dat ik de taal niet spreek valt wel op dat het vaak dezelfde spreuken zijn, die doen het denk ik goed?!
Bij vrijwel alle bezochte plekken waren naast onze eigen 2 gidsen (Lee en Sue) ook nog 1 of soms 2 lokale gidsen aanwezig. Loop je dan als Nederlands stel, met 4 gidsen om je heen. Ze zijn werkelijk gek op controle! Bekend is de arbeidersbrigade, maar duidelijk is ook dat een toeristenbrigade in Noord Korea actief is!
Kim'chi is het nationale gerecht. We krijgen het werkelijk 3x per dag, bij elke maaltijd staat het op tafel. Dat begon in de trein op de heenreis. Onze Noord Koreaanse coupégenoten hadden het bij zich (in zak). Ik dacht toen nog dat het kip was, maar Kim'chi blijkt witte kool met een soort sambalsaus te zijn. Op zich niet vies, maar 3x per dag... Het komt ons de laatste dag, samen met ei, de neus uit. Het lokale bier daar in tegen, Taedong, blijft de hele week lekker :-). Cola bestaat niet in Noord Korea. Susanne probeerde het de eerste avond te bestellen, maar de gids zei meteen dat Cola niet in Noord-Korea te krijgen is. Cola is Amerikaans hè en daar houden ze hier niet van!
Na een aanzienlijk minder lange grenscontrole zijn we weer in China. Het geeft een goed gevoel om Noord Korea gezien te hebben, maar het voelt ook niet vervelend om er weer uit te gaan. De enige echte bewegingsvrijheid die we hadden was 's avonds in het hotel. Overdag kan je geen stap zetten zonder gids. Lee voorop, Sue altijd een paar passen achter ons. Politieke onderwerpen mijden we zelf al, dat scheelt volgens ons al een hoop gezeur. We spreken een andere reiziger uit Oostenrijk, hij zoekt de grens wel op met uitspraken en opmerkingen. Wij merken aan onze gidsen dat hij nog minder vrijheid krijgt dan wij.
Vannacht om 3.01 uur komen we aan in Shanhaiguan. We hebben dan 18 uur 'getreind'. Vanaf nu trekken we door naar het zuiden van China.